Soestdijk gaat in winterslaap; Na 5 januari 2020 gaat de kachel op de waakvlam

BAARN Zondag 5 januari 2020 is de laatste dag dat bezoekers een kaartje kunnen kopen om Paleis Soestdijk te verkennen. De volgende dag gaat de verwarming in het paleis op de waakvlam. Directeur Floris de Gelder vertelt hoe Soestdijk om wil gaan met het onverwachte tussenjaar.

Alle plannen, alle contracten, zijn altijd gericht geweest op 5 januari 2020. Tot dan kon iedereen die dat wilde het paleis in het weekeinde bezoeken, daarna zou de renovatie starten waardoor het paleis twee jaar compleet op slot gaat.

De Gelder: ,,De brandverzekering, de bruikleen overeenkomst met het rijk van een belangrijk deel van de inrichting, de contracten van de mensen die de vrijwilligers begeleiden, overal stond 5 januari." De gemeente begint echter pas op zijn vroegst in januari met de behandeling van het bestemmingsplan in de gemeenteraad. Daar is veel discussie over. Vooral de bouw van circa 98 woningen op en naast het marechausseeterrein en de bouw van hotelaccommodatie op de Parade recht tegenover het paleis ligt gevoelig. In 2020 kan er dus helemaal niet gerenoveerd worden.

Vergunningstechnisch zou het nog wel mogelijk zijn. De bestemmingsplannen zijn vooral nodig voor de nieuwbouw. Het paleis, een rijksmonument, blijft aan de buitenkant grotendeels zoals het is. Buiten het plan om aan de achterkant het zwembad weg te halen en op een andere plek een half ondergronds auditorium voor enkele honderden mensen te bouwen.

De MeyerBergman Erfgoed groep heeft echter vanaf het begin laten weten dat het volstrekt duidelijk moet zijn dat er inkomsten zijn, voordat wordt gestart met de tientallen miljoenen kostende opknapbeurt van het paleis.

De laatste maanden was er veel overleg. Vrijwilligers zagen opeens dat de eigenaren Maya en Ton Meijer veel vaker op bezoek kwamen dan gebruikelijk. Er is gerekend en ingeschat. En er was overleg met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Die is eigenaar van veel zaken in het paleis, zoals bijvoorbeeld de kroonluchters en kostbare stoelen. Wanneer ze vast zouden houden aan het contract, was er een leeg en dus al helemaal niet te bezoeken paleis. Vorige week kwam het verlossende antwoord op papier. Alles mag voorlopig blijven staan. Het paleis is nog volop in overleg met enkele andere instanties die ook nog een aantal objecten tijdelijk hebben afgestaan\

ENERGIE Desondanks is besloten tot het beëindigen van de weekendopenstelling. De verwarming is een belangrijke reden. Het paleis verslindt energie. Straks moet het meest duurzame gebouw van Nederland zijn, maar de realiteit is dat op een beetje koude dag voor honderden euro's gas nodig is om het op temperatuur te houden.

Toch is het niet alleen de energierekening. Grofweg bezoeken ruim 100.000 mensen per jaar het paleis. Ruim 40.000 komen in de week van de concerten van Royal Park Live. 30.000 Voor overige grote evenementen zoals Open Monumentendag, Cinema, Koningsdag, Royal Run en Concours d'Elegance.

Ruim 30.000 mensen kopen in de vakanties of in het weekeinde een toegangskaartje. Alleen die laatste groep vervalt in 2020 gedeeltelijk, de andere activiteiten gaan door. Voor het paleis zijn de evenementbezoekers een belangrijke doelgroep, want daar zitten veel mensen bij voor wie het paleis nieuw is en die een concert of bezoek aan de autoshow graag met een rondleiding combineren.

Er komt geen campagne om bezoekers te verleiden nog snel een bezoek te brengen. De paleisdirecteur heeft een hekel aan woorden als 'laatste dag' of 'grijp nog je kans'.

De Gelder: ,,We blijven open voor besloten bijeenkomsten en voor bezoekers van publieksactiviteiten. Bij nu-of-nooit-acties gaan mensen direct denken dat het paleis voorgoed dicht is. Minstens zo belangrijk: We mogen van de brandweer slechts een beperkt aantal mensen tegelijk in het paleis hebben. We zitten dus echt niet te wachten op een stormloop."

HECHTE GROEP Woensdagmiddag heeft De Gelder de 120 vrijwilligers verteld hoe het er voor staat. De afgelopen twee jaar is een hechte groep ambassadeurs ontstaan die in de weekeinden en in de schoolvakanties, voor kaartverkoop zorgen, de garderobe en het winkeltje bemensen en als gastvrouw en -heer fungeren. Sommigen wel tien dagdelen er maand, wat ook nog eens 150 euro op de bankrekening oplevert.

De Gelder wil de groep dolgraag bijeenhouden. Dat is ook nodig want de activiteiten in de zomer gaan gewoon door. In april heeft Max zijn televisie-uitzendingen op Koningsdag in de tuin van het paleis alweer gepland. Rondom de evenementen moet paleisbezoek ook in 2020 mogelijk blijven.

Voor Vineyard, de pachter van het Oranjerie verandert ook veel. In de eerste helft van 2020 krijgt de Oranjerie, nu in gebruik als restaurant, een dubbelfunctie. Het wordt een 'Paviljoen voor de Toekomst'; waar de MeyerBergman Erfgoed Groep de toekomstplannen voor het landgoed en het paleis presenteert. Daarnaast blijft ook de Oranjerie beschikbaar voor besloten bijeenkomsten.

Nu de vrijwilligers zijn ingelicht, gaat in snel tempo de rest van het draaiboek worden uitgewerkt. Het paleis in een winterslaap brengen is best een ingewikkeld karwei. Zelf moet Van Gelder met zijn team ook op zoek naar een nieuwe werkplek, ergens in een van de andere 30 gebouwen op het terrein. Alleen de bewaking blijft achter met een elektrische kachel.

door Eugene Leenders