Bij de verkoop van Paleis Soestdijk is geen zuivere koffie geschonken

In de Baarnsche Courant van jl. 27 maart reageert Wim Hazeu op een interview met de voorzitter van de Stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL). René Dessing laat via de krant weten dat een in 2015 door de sKBL bij het Rijksvastgoedbedrijf ingediend plan voor het Landgoed Paleis Soestdijk in de prullenbak belandde omdat hij het deelde met zijn achterban. In de brief van Hazeu klinkt ergernis door, een vorm van boosheid die ik volledig onderschrijf. 

Mijn gramschap over de wijze waarop Paleis Soestdijk door de Staat is verkwanseld ontstond echter al een paar jaar eerder. Onderzoek naar de wijze waarop het landgoed in 2017 in bezit kwam van de MeyerBergman Erfgoed Groep (MBEG) leerde mij, dat al vanaf de start van de in 2014 door oud-VVD-minister Sybilla Dekker opgezette Ronde Tafel Paleis Soestdijk vaststond, dat het paleis en zijn landgoed in handen moest komen van Maya Meijer-Bergmans. Deze grand dame onder de projectontwikkelaars (FD) had immers al eerder met haar aanpak van het Amsterdamse Westergasterrein haar kwaliteiten als restaurateur van cultureel erfgoed ruimschoots bewezen.

Om zonder in conflict te komen met landelijke en/of Europese aanbestedingsregels het landgoed in handen te geven van de MBEG moest er een list worden verzonnen. Die werd in 2014 binnen een VVD-netwerk bedacht in de vorm van de door Sybilla Dekker opgezette ronde tafel. Aan die tafel zijn de voorwaarden op papier gezet waaronder Paleis Soestdijk ogenschijnlijk overeenkomstig vigerende regelgeving in bezit kon komen van de MBEG. Opmerkelijk detail: onder de tafelgenoten van mevrouw Dekker bevond zich ook Mark de Kruijk, toen directeur van het MBEG-onderdeel Westergasfabriek. Toenmalig VVD-minister Stef Blok nam in de zomer van 2015 de Ronde-Tafel-voorwaarden klakkeloos over.

Kort samengevat zag de verkoopprocedure er zo uit. Het Rijksvastgoedbedrijf nodigde via advertenties geïnteresseerde partijen uit te komen met exploitatieplannen voor het landgoed. Die oproep leverde 120 ideeën op. Onder leiding van Sybilla Dekker zijn die achter gesloten deuren door een beoordelingscommissie gewikt en gewogen. Uiteindelijk bleven er vier plannenmakers over die elk met 100.000 euro zakgeld in de hand hun ideeën verder mochten uitwerken tot een bij het landgoed passend concept. Met het afserveren van het voor het binnen het Natuurnetwerk Nederland gelegen landgoed minst ingrijpende plan Internationaal Handelshuis kon de MBEG, in de wetenschap dat de consortia Eden Holland en Nationaal Ensemble vrijwel geen cent te makken hadden, zorgeloos haar symbolische bod van € 1,7 miljoen uitbrengen op landgoed. Zo kon eind 2017 Paleis Soestdijk geheel in overstemming met vigerende aanbestedingsregels in bezit komen van het consortium Made by Holland.

Opmerkelijk genoeg riep mijn reconstructie van de verkoop van Paleis Soestdijk geen enkele reactie op van bij de verkoopdeal betrokken partijen. Het komt het mij voor als een typisch geval van ‘die zwijgt stemt toe’...

Kees Koudstaal