Vrouwen hebben macht over de ik-verteller

26 juli 2018 om 15:40

Boekrecensie door
Ellen de Jong

Van de Duitse auteur Michael Kumpfmüller (1961), bekend van 'De heerlijkheid van het leven' (over de laatste liefde van Franz Kafka), verscheen bij uitgeverij Van Gennep 'Leerschool der liefde' vertaling Gerrit Bussink. Georg, de ik-verteller, is muziekdocent en wordt later ook componist. Hij blikt terug op zijn leven en vooral op zijn liefdesleven dat meer downs dan ups kende.

Het boek bestaat uit drie delen. In het begin is Georg midden twintig en muziekdocent. Hij wil graag componeren maar dat lukt nog niet. Zijn vriendin Katrin met wie hij het leven zeven jaar deelde had niet één keer seks met hem gehad: 'Ik had het geprobeerd, met verschillende manoeuvres en groeiende wanhoop ….'

Hij kon haar echter niet laten zitten. Maar dan ziet hij blonde Julika in de collegezaal. Hij spreekt haar aan en al snel wordt het wat tussen hen, ook in seksueel opzicht. Georg maakt het uit met Katrin maar blijft met haar afspreken, hij wordt geplaagd door schuldgevoelens, hij heeft medelijden met haar. Intussen krijgt hij een serieuze relatie met Julika, of wel Jule, die lerares is. Zij blijkt de touwtjes in handen te hebben, ze laat Georg naar haar pijpen dansen.

Van zijn passie voor componeren begrijpt ze niets. Het duurt niet lang voor hij constateert dat ze niet bij elkaar pasten al hadden ze seks: 'Ik zei zelden wat ik wilde, ik wist niet eens hoe dat moest, en liet de dingen liever op hun beloop ….' Op háár initiatief gaan ze samenwonen. Jule klaagt voortdurend over zijn tekortkomingen. Zij verdient meer en verwijt hem dat het huis niet schoon is als ze thuiskomt, terwijl hij bezig is met zijn proefschrift en strijkkwartet.

Hij heeft het gevoel dat hij niet goed genoeg is voor haar. Toch gaan ze trouwen: háár idee: 'Ik was er nog niet klaar voor. Ik was voor niemand klaar.' Zíj wil kinderen en die krijgen ze, welgeteld drie. Hij voelt wel iets van trots, 'omdat het zonder mij niet mogelijk was.' (Later in zijn leven betekenen zijn kinderen veel voor hem). Jule raakt chronisch oververmoeid en maakt om kleinigheden ruzie. De seks is ver te zoeken. Georg krijgt door hard te werken bekendheid als componist, maar daar reageert Jule met geen woord op, ze is jaloers.

Vrienden zien dat zij hem in haar macht heeft, maar hij wijt het aan haar vermoeidheid dat ze zo veeleisend is. Gelukkig is hij echter niet. Als Sonja, een celliste op zijn pad komt, en hij een verhouding met haar krijgt is het hek van de dam. Jule zet Georg het huis uit. Het tweede deel gaat voornamelijk over Georgs jeugd. Zijn vader is een harde, egoïstische man die zijn vrouw en kinderen de grond in boort en Georg regelmatig slaat. Zijn moeder greep nooit in. Geen wonder dat Georg geen zelfvertrouwen heeft en verzeild raakte in situaties waarin hij tegen beter weten in, geen nee zei.

Kumpfmüller analyseerde Georgs karakter haarfijn tot en met het derde deel waarin Georg worstelt met de vechtscheiding die Jule hem aandoet. Zal hij ooit rust vinden bij een vrouw?