Film in Paaskerk

BAARN Een onbekende man loopt nietsvermoedend langs een afgelegen bospad. Plots wordt hij door twee figuren meegesleurd een wagen in.

De man is Adolf Eichmann, zo blijkt later, een nationaalsocialist die tijdens de Tweede Wereldoorlog verantwoordelijk was voor het transport van miljoenen Joden naar concentratie- en vernietigingskampen. Hij wordt ontvoerd uit Argentinië en naar Jeruzalem gesmokkeld. Daar staat hij terecht voor misdaden tegen de menselijkheid.

Het proces tegen oorlogsmisdadiger Eichmann staat centraal in de film Hannah Arendt, geregisseerd door Margarethe von Trotta (bekend van onder meer Die bleierne Zeit, Das Versprechen en Rosenstraße). De film speelt zich af in de vroege jaren 60. Hannah Arendt (Barbara Sukowa), op dat moment bekend van haar boek The Origins of Totalitarianism, reist als verslaggever naar Jeruzalem. Daar wordt Eichmann in een 'glazen kooi' ondervraagd.

Arendt is getuige. Opmerkelijk is dat de film de originele beelden van het proces uit 1961 toont. De originele beelden bevestigen de wijze waarop Arendt oorlogsmisdadiger Eichmann karakteriseert. Arendt verwachtte een monster. In plaats daarvan ziet ze een oppervlakkige bureaucraat, wiens banaliteit haar verrast.

Ze vraagt zich af hoe het kan dat een man die tijdens het middageten vol overgave luistert naar een concert van Mozart, even later achter zijn bureau gaat zitten en tekent voor het transport van duizenden Joden naar een concentratiekamp. In de rechtszaal verklaart Eichmann dat hij slechts bevelen opvolgde. Van dieperliggende haatmotieven lijkt geen sprake te zijn. Zo ontstaat bij Arendt de gedachte dat Eichmann niet zozeer gedreven werd door ideologie, maar simpelweg de taken uitvoerde die hij opgedragen kreeg.

De filmzondagmiddag op zondag 6 mei, die begint om 14.00 uur, is een initiatief van de Paaskerk (Oude Utrechtseweg 4a) te Baarn en is toegankelijk voor iedereen. De film wordt ingeleid door filosofe Heleen van Gelder. Na het zien van de film is er een nagesprek. Entree is gratis.