Langs oude grenzen en nieuwe wegen. Draken in Baarn?

In de Lage Vuursche staat kasteel Drakenstein en vroeger was er ook nog een kasteel Drakenburg vlakbij het huidige kasteel Groeneveld, ten zuiden van de Zandheuvelweg. Waar komt die naam draak vandaan? Waarde er vroeger een draak rond in Baarn?

In de 14eeeuw waren er bij Baarn uitgestrekte veengebieden en heiden, de zogenaamde “Wilde Baarnsche Venen”. Het exploiteren van deze venen leverde veel geld op, vandaar ook het voortdurende geruzie hierover. De Utrechtse ridder Vrederick Wernarszoon kreeg een deel van deze gebieden van de bisschop van Utrecht in leen. In de Lage Vuursche bezat hij al een boerderij, Warners hofste (het latere Drakenstein) en hij bouwde bij Baarn rond 1310 nog een huis dat later uitgroeide tot de ridderhofstad Drakenburg. Van de gemeente Baarn kreeg hij toestemming om een vaart naar de Eem aan te leggen (de Drakenburgergracht)  voor het vervoer van turf. 

Drakenburg is eeuwen in handen van deze familie gebleven en daarna zwaaiden de Van Zuylens er de scepter.  Drakenburg ging daarna nog enkele malen in andere handen over maar raakte rond 1800 steeds verder in verval en werd in 1811 gesloopt. Prof Gerardus Vrolik bouwt er dan een landhuis. Zijn vriend, de schrijver Jacob van Lennep bezoekt hem daar regelmatig. Het vermoeden bestaat dat de bekende roman “Ferdinand Huyck” zich hier heeft afgespeeld. 

Op bijgaande foto geven de bomen op het heuveltje in het weiland ten noorden van Groeneveld de plek aan waar vroeger ongeveer kasteel Drakenburg stond. De sloot ernaast maakte onderdeel uit van de slotgracht. Vlakbij staat nu een modern vormgegeven woonhuis genaamd Drakenburg. Een muur van de vroegere opstallen is in het woonhuis verwerkt.

Maar nu de draak. De Utrechtse edelman heette oorspronkelijke Vredrick Wernarszoon. Hij woonde op de Oudegracht tegenover stadskasteel (nu restaurant) Oudaen. In 1328 noemde hij zich van de een op de andere dag heer van Drakenborch omdat hij dat kennelijk wel deftig vond klinken. Zijn huis op de Oudegracht kreeg toen de naam Drakenborch en vervolgens kregen de huizen in Baarn ook het voorvoegsel Draak. 

Bronnen: 

H.M.M. van Vugt, “De ridderhofstad Drakenburg bij Baarn”, Historische Kring Baerne, 1989

H. Bronkhorst, Standplaats Baarn 

F. Booy, “Guldenhof of Drakenburg”, Tussen Vecht en Eem, 2012

Afbeelding Drakenburg: Cornelis Pronk, 1701-1759; Prentenkabinet Rijksmuseum

RTV Baarn, 2013; interview F. Booy